خوشحالم که مریم یک شخصیت خیالی است و مهیار هم، چون اگر واقعی بودند، حالا با این همه اشتباه، به مشکلاتی بزرگتر از سردرد مبتلا میشدند.
اشتباه اول این بود که مریم قرص را بدون مجوز گرفت و چون سردردش شدید بود، بعد از مدتی یک قرص دیگر بلعید. اگر داروی بدون نسخهای را بیش از اندازه مصرف کنیم، ممکن است که «اُوِر دوز» شویم، زیرا بسیاری از داروها، قرصهای ترکیبی هستند که یک دوز کامل از مواد تشکیل دهنده قرص مسکن را شامل میشوند.
دکتر نوشین محمدحسینی، مسئول آموزشهای مردمی کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو به ما میگوید:«مسکنهای معمولی مثل استامینوفن، مفنامیک اسیدو پروفن به دلایل مختلف استفاده میشوند. ایراد این نوع مسکنها در این است که اگر بیرویه مصرف شوند، روی کلیه اثر میگذارند.گروهی از مسکنها روی کبد اثر میگذارند. گروهی مسکن هم داریم که باعث سوءمصرف میشوند.آنها شبهمخدر هستند و به دلیل ناآگاهی، به سرعت اعتیاد میآورند و زمانی که یکباره قطع شوند، فرد را دچار مشکل میکنند؛ مانند مواد مخدر که نباید بدون نظارت پزشک و بی حساب قطع شود. اگر نوجوانی به اشتباه مصرف این قرصها را شروع کرده، بهتر است آن را با مشورت پزشک قطع کند.»
اشتباه دوم آنها به تداخلات دارویی مربوط میشود. بهتر است قبل از مصرف هر قرص مسکن، فکر کنیم که چه مکملها و داروهای دیگری را مصرف کردهایم. برخی از این داروها و مکملها ممکن است با داروی مسکن اثر متقابل ایجاد کند یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
پزشکان معتقدند که قبل از گرفتن هر گونه نسخه و در صورت خرید داروهای بدون نسخه، لیست داروهای مصرفی خود را به دکتر داروساز در داروخانه نشان دهیم.
اشتباه سوم آنها تجویز داروی مشترک است. متأسفانه بین مردم، به اشتراک گذاشتن دارو با دوستان ، خویشاوندان و همکاران بسیار متداول است. مهیار به دلیل وجود درد، داروی مسکن مصرف کرده و بهخاطر درد مریم، به او قرص داده. ممکن است مریم مشکل دیگری داشته یا حتی حساسیت داشته باشد و یا این دارو با دارویی که او در حال مصرف آن است تداخل داشته و تهدیدی برای زندگی او باشد.
دکتر محمد حسینی میگوید:« مثالی میزنم: ممکن است شما یک تلویزیون گرانقیمت 15 میلیون تومانی خریده باشید. وقتی آن را روشن میکنید، تصویرش نمیآید. بعد تماس میگیرید، از نمایندگی میآیند و یک پیچ را جابهجا میکنند و روشن میشود. بعد از مدتی دوباره تلویزیون شما خراب میشود. آیا شما جرئت میکنید به آن پیچ دست بزنید؟ نه، چون گرانقیمت است و گفتهاند در صورت هر خرابی تماس بگیرید. پس باز زنگ میزنید نمایندگی. خب، بدن ما که ارزش بیشتری از آن 15 میلیون دارد، اما بدنمان را به متخصص نشان نمیدهیم. سردرد ناشی از گرسنگی، خستگی و ... ممکن است با قرص مسکن برطرف شود، اما خیلی از بیماریها ریشه دیگری دارند و شما با قرص مسکن آن بیماری را به طور موقت پوشش میدهید. اگر بیماری جدی بود، چه؟»
او مثال دیگری میزند:« سه سال پیش در یکی از این رستورانهای تهران، سربازی که فقط 21 سالش بود به دلیل مصرف چند قرص استامینوفن ساده فوت کرد! او سردرد داشت و بدون مشورت با کسی فقط قرص میخورد و فکر میکرد بالاخره خوب میشود؛ درحالی که سردرد او نتیجه مننژیت بود و برای بهبود خیلی دیر شده بود.»
چه خوب شد که مریم شخصیت خیالی است. اما این سرباز که خیالی نبود.
اشتباه چهارم در انباشتن داروی تاریخ گذشته است. مادر آنها هم اینجا مقصر است. او باید قرصهای مسکن درد دندان را دور میریخت. چرا؟چون که قرصهای ذخیره شده در خانه پس از تاریخ انقضا، تجزیه میشوند.بعدهم این که فرد دیگری ممکن است در استفاده از این داروها اشتباه کند.
مصرف دارو در میان نوجوانان به دلیل عجول بودن در گرفتن نتیجه و بهبودی زیاد است، به خصوص داروهای مسکن.
هیچ تضمینی وجود ندارد که وقتی ما به علت درد، مسکن مصرف کنیم، واقعاً دردمان کاهش پیدا کند و هیچ تضمینی هم نیست که عوارض ناشی از مصرف بیرویه قرص مسکن برای ما رخ ندهد. اما وقتی درد خیلی شدید میشود، کاهش درد را از این عوارض احتمالی مهمتر می دانیم!